HALI YIKAMA SIRASINDA ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR

 

HALI YIKAMA SIRASINDA ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR,

Halı kapalı bir kutudur.her ne melaneti varsa yıkamada ortaya çıkar.Bu sebepledir ki,araza gösteren her halıdan ortalama % 90 ı imalat ve ya kullanıcı hatasıdır.böyle olmasına rağmen kusur her zaman halı yıkamacının üstünde kalır.böyle durumlarda olaya bir uzmanın müdahil olmasında fayda vardır.gerekli tespit ve analizleri yapar,taraflara aydınlatıcı ve ikna edici bir bilgi verebilir.

İmalat hataları 

YÜNÜ KAYNATMA HATALARI             

Yağının alınmaması ve ya yeterince alınmaması; Leke çıkmamasına sebep olur.

Tabiattaki saf elementler kendinden olmayanı kabul etmezler.kırkılmış yün liflerinin iyi kaynatılmaması sonucu yün yağlardan arınmaz. ya da günümüzde iplik imalatı sırasında zamandan ve işçilikten kazanmak için iplik makinalarında hızla çekilirken kopmaması için, hammaddelere yağlı ve kimyasal katkı maddeleri katılmaktadır.bu yağ ve yağlı kimyasallar yün ile kir ve lekeler arasında bir bağ oluşturur ; kir ve lekelerin yün liflerine tutunabilmesini sağlar.bu sebeple halının temizliği yapılırken ve ya lekeden arındırma işlemi yapılırken bu yağ ve benzeri maddelerden oluşan bağ,lekenin halıdan ayrışmasını engeller.

Denatüre (pişmesi) olması, yünün özü kaybolur, ömrü azalır,  direnci azalır, kırılmalara ve gerilime karşı zayıf ve dirençsiz hale gelir.özellikle sentrufuj sıkma makinası gibi uygulamalarda yırtılır,parçalanır ya da deforme olur.

KURUTMA HATALARI

Güneşte fazla bekletilmesi; yünün özü kaybolur. Ömrü azalır, direnci azalır, kırılmalara ve gerilime karşı zayıf ve dirençsiz hale gelir. Özellikle sentrufuj sıkma makinası gibi uygulamalarda yırtılır, parçalanır ya da deforme olur.

İPLİK VE İP BÜKÜM HATALARI

İpin her yeri aynı oranda kalın ve yoğunlukta olmazsa, hidrofilik (suyu sever) olan yün ip suyu emme ve kuruma sırasında yoğunluk ve kalınlık farklılığına göre farklı yerlerde farklı deformasyonlara uğrayacaktır. Böylece ipte yamulmalar olacaktır. Bu şekilde on binlerce ipten oluşan halının yıkama sonrasında kenarları yamulacaktır.

İmalat ve yıkama sonrası deforme olan bu halılar demir tezgahlarda çekim (gerdirme) işlemine tabi tutularak arkasından tutkallanır ve 2-3 gün kurumaya bırakılır. Çekim sonrası halı kenarları cetvel gibi düz hale gelir.

Senelerce kullanılan bu  tür halılar evlerde kullanıldıkça, güneş gördükçe, silinip süpürüldükçe, en sonunda da köklü bir yıkamaya tabii olunca,halının arkasındaki tutkalın etkisi geçince halı deformasyona (aslına ruca ederek) uğrayarak eski yamuk haline geri dönerler. Yapılacak olan, halıyı tekrar çekim yaparak arkasından tutkallamaktır.

SABİTLEME İŞLEMİ HATALARI

Yünün direncini arttırmak, daha yumuşak ve güzel görünmesini sağlamak için ; en önemlisi de tutunurluluk katsayısını arttırmak sureti ile boyanın yüzey üstünde daha iyi tutunmasını sağlamak için yapılması gereken bir işlemdir. Doğru sürelerde kaynama ve yöntemleri uygulanarak doğru maddelerle sabitleme uygulanmazsa, Halı  ilk yıkamada büyük oranda boya salacak ve istenmeyen haller oluşacaktır. İlk yıkamada boya salmasa da gittikçe tutunması azalan boyar maddeler bir gün mutlaka birden kendini salacaktır.

BOYAMA HATALARI

Ucuz maliyet amaçlı kalitesiz boya kullanılması ve boya kazanına fazla yün basılması. Haddinden fazla yün sıkıştırılan kazanlarda boya yün çilelerin iç kısımlarına yeterince gidemez. İşlem sonrası yünler kuruduğunda her tarafı  aynı renk tonunda görünse de, zamanla kullanıldıkça, silinip süpürüldükçe, güneşe maruz kaldıkça ve en sonunda da köklü bir yıkamaya girdiğinde, halının aynı renginde damar damar,çizgiler halinde ton farklılıkları oluşacaktır. Abraj denilen bu yatay çizgiler halindeki ton farklılıkları asla yıkamacı hatası olmamakla birlikte tamamen boyama hatasıdır.

Aartık yünlerin tekrar boyanması, burada ipliğin içi eski renk iken dış yüzeyde olan kısım yeni renk olarak görünür.senelerce kullanılan halının rengi güneşin ağartıcı etkisi,yıkamayla boyanın fazlasını atması,hav vermesi  vb.. sebeplerle ipliğin dış yüzeyindeki 2. Atılan boya erozyana uğrar ve alttan eski boya ortaya çıkar. Yıkamadan sonra ya da leke çıkarma işlemi uygulanırken alttan alakasız bir renk çıkarsa durum bu tür bir vakadır.

ARIŞ (ATKI) HATALARI

 -Deformasyonlar                

-Yamulmalar,

-Potluklar,

-Tabanlama deformasyonları

Dokuma sırasında atkı sıraları atılırken, el çekmesi gibi sebeplerle halının kenarlardan içlere doğru çekmeler oluşabilir ya da halının bir başı daha dar, bir diğer başı ise daha geniş olmak sureti ile yamukluklar oluşmuş olabilir. Tabanlama yapılan halılarda kullanılan alt tabanlık kumaşın hammaddesi ile halının hammaddesi ve yoğunluk farklılıklarından dolayı yıkama sonrası farklı deformasyon özellikleri görülebilir. Kenarlar da dikili olduğundan dolayı potluklar oluşabilir.(yıkanmış halının arkasına yıkanmış tabanlama kumaşı kullanılsa bu durum oluşmazdı)

İmalat ve yıkama sonrası deforme olan bu halılar demir tezgahlarda çekim (gerdirme) işlemine tabi tutularak arkasından tutkallanır ve 2-3 gün kurumaya bırakılır. Çekim sonrası halı kenarları cetvel gibi düz hale gelir. Senelerce kullanılan bu  tür halılar evlerde kullanıldıkça, güneş gördükçe, silinip süpürüldükçe, en sonda köklü bir yıkamaya tabii olunca, halının arkasındaki tutkalın etkisi geçince halı reformasyona (aslına ruca ederek) uğrayarak eski yamuk haline geri dönerler. Yapılacak olan, halıyı tekrar çekim yaparak arkasından tutkallamaktır.

KULLANICI HATALARI

DÖKÜLMELER

Evlerde halılar üstünde kullanılan masa, sandalye, sehpa vb. eşyaların kullanılması sırasında, bu eşyaların sürekli hareket etmesi sebebi ile bu eşyaların ayakları halıların havlarını (tüy) yolarak dökülmelerine sebep olur.

İşin kötü tarafı yolunan ve kırılan bu havlar (tüy) halının üstünde kaldıkları için evdeyken hiç belli olmazlar.ne zaman halı yıkamacıda yıkanırlar o zaman halıdaki kellikler ortaya çıkarlar.bu konu hakkında bilgi sahibi olmayan ve  izah etmekte zorluk çeken halı yıkamacı bu sonucu maalesef üstlenmek zorunda kalmaktadır.

SÜPÜRME, SİLME VE YIKAMA HATALARI

Evlerde halılar süpürülürken  ve silinirken halının dokuma tekniğine uygun olmayacak şekilde, özellikle kenar kaytan kısımlarındaki ipliklere dikey vaziyette uygulanan bu ıslak ve kuru sürtünme hareketleri halı kenar kaytanlarında küçük küçük kesilmelere ve defarmasyonlara sebebiyet verir. Fakat bu sonuçlar evdeyken kendini belli etmezler.

Nihayetinde halı bir halı yıkamacıda yıkandığında ve sentrafüj sıkma makinasında tatbike alındığında yüksek basınç ve gerginlik altında tüm bu zayıflamış alanlar yırtılır, patlar deformasyona uğrar ve görünür hale gelirler.

ÇÜRÜMELER

Nemli ve rutubetli evlerde kullanılan, saksıdan ve ya pencere pervazından devamlı suretle su damlamasına maruz kalan, evi su basması sebebi ile uzun süre su içinde kalan halılarda sıkça görülür. Halı kurutulmuş olsa bile çürük halıya işlemiştir ve zamanla kangren gibi ilerlemiştir. evdeyken sağlam gibi görünen bu halılar, ne zaman bir halı yıkamacıda yıkanırlar ve dentrafuj sıkma makinasında sıkılırlar, işte o zaman bu çürük halılar param parça olurlar. Haliyle de bu sonuç halı yıkamacının üstüne kalan bir durum olur.

GÜNEŞE MARUZ BIRAKMA,

Halı ya da bir kısmı bolca güneş gören bir yerde kullanıldığında oluşur. Bu alanlarda boyada ağarmalar olur, Ama hiç belli etmez. Ne zaman bir halı yıkamacıda yıkanır, o zaman ağarmış alanlar ile ağarmamış alanlar arasındaki farklar ortaya çıkar. Bu sonuç da halı yıkamacı üstüne kalan bir durumdur.

LEKE MÜDAHALELERİ

Bazen Evlerde lekelere kendileri müdahale ederler. Duvardan duvara halı sanayi için üretilmiş leke sökücüleri kullanan hanımlar halıdaki lekeyi çıkarmakla beraber halının kendi boyalarının ağarmalarına da sebep olurlar.bu boya ağarması bazen hemen kendini belli etmeyebilir.ya da ağarma olmasa da iyi durulama yapmadığı için leke sökücü kimyasalın kalıntısı halının havları (tüy) arasında kalabilmektedir.

Halı bir halı yıkamacıda yıkanırken su ile tekrar aktif hale gelen bu kimyasallar tekrar kimyasal reaksiyona geçerler ve ağarmalara sebep olurlar. Bu sonuç da halı yıkamacının üstüne kalan olumsuzluklardan birdir.

KIRIKLAR

Evlerde halılar bazen bir alana sığmazlar ve halıyı alana sığacak hale getirmek için katlarlar ve bazen de üstüne kitaplık,yatak,çekyat vb..ağır eşyalar koyarlar.bu ağırlığın etkisi ile tam katlanan yerde çizgi halinde bir deformasyon oluşur.buna kırık denmektedir.bu kırıklar evdeyken hiç belli olmazlar. Ne zaman ki bu halı bir halı yıkamacıda yıkanır ve sentrafuj sıkma makinasına koyulur, basınç ve gerilimin etkisi ile kırık olan bu deforme bölgelerden halı parçalara ayrılır. Bu sonuç da maalesef genellikle halı yıkamacıların üstüne kalır.

GÜVELER

Güveler tarafından Arka tarafından düğüm arkaları yenmiş halılarda ön taraftan bir sorun fark edilmez, ama yıkamada fırçalara maruz kalmış olan halının arka taraftan düğümleri boşlukta kaldığı için ön taraftan tüm havları (tüy) dökülürler. Bu sonuç da maalesef genellikle halı yıkamacıların üstüne kalır.

MUHAFAZA HATALARI

Evlerde hava alıp vermeyen ambalaj malzemelerinde halıların uzun süre kapalı olarak muhafazası sebebi ile ısı farklılıklarına maruz kalan havanın soğuması ve ısınması ile torba içerisindeki hava buharlaşır. Aynı zamanda su da olan bu hava ve buhar sebebi ile halıda önce küflenme ve mantar oluşur, sonrada çürüğe dönüşür.

Ne zaman bir halı yıkamacıda yıkanırlar ve dentrafuj sıkma makinasında sıkılırlar, işte o zaman bu çürük halılar param parça olurlar.haliyle de bu sonuç halı yıkamacının üstüne kalan bir durum olur.